Aarde is het tweede deel van de elementencyclus. Mijn recensie van het eerste deel Water is ook te vinden op onze site.
John Boyne is natuurlijk bekend van zijn historische romans. Wie kent De jongen in de gestreepte pyjama niet?
De elementencyclus is een meer filosofische of psychologische roman die je laat reflecteren op het leven aan de hand van de vier elementen water, aarde, vuur en lucht. De kernwoorden van de verhalen uit deze serie zijn moed, schuld, medeplichtigheid en veerkracht.
Waar je op de omslag van Water een koffer zag die drijft op het water, zijn het nu (voetbal)schoenen op de aarde en het gras. Ook nu weer is het een klein formaat hardcover boek.
De eerste zinnen van het boek maken al gelijk duidelijk dat het om aarde draait:
Ik droomde dat ik droomde over de klamme grijze aarde van het eiland en de zoetige lucht die er na een regenbui uit opstijgt, dus ik was twee dimensies verwijderd van een plek waar ik nooit meer zal komen. Mijn moeder heeft mij ooit uitgelegd dat die geur ontstaat door een combinatie van mineralen en bacteriën in de aarde, die onder invloed van water filamenten vormen en flarden aromatische damp verspreiden. Wij vinden dat het troostrijk ruikt, zei ze, omdat we graag geloven dat daar op een dag een plek is waar we ons thuis zullen voelen, als we diep in de aarde worden begraven.
Centraal in het verhaal staan twee bekende voetballers. Je leest over de rechtszaak waar ze terecht staan voor verkrachting. Het bewijs is een reeks appjes van seksueel getinte aard. Dat is het moment voor Evan, een van deze voetballers, om te reflecteren op zijn leven. Hij had de moed om het eiland te verlaten. Hoe zijn leven vervolgens verliep en hoeveel veerkracht hij nog heeft, lees je in dit verhaal.
Een prachtige scène is de scène in de rechtszaal. Beide bekende voetballers en hun ouders zitten in de wachtkamer. Heel nauwkeurig schetst John Boyne de situatie. Beide ouderparen, de ouders van Robbie, echte Engelse upperclass, Lady en Lord Wolverton, tegenover de eenvoudige Ierse ouders van Evan. De ouders van Robbie proberen hun invloed aan te wenden om de rechtszaak te beïnvloeden en willen een soort van deal sluiten met de ouders van Evan zodat hun goede naam niet wordt aangetast.
Door middel van flashbacks leer je Evan steeds beter kennen. Evan wilde nooit voetballer worden terwijl dit wel hetgene was wat zijn vader voor ogen had.
Het was mijn vader, die belde om me te vertellen wat een waardeloze kerel ik was, want ik had het talent om een van de grootste voetballers aller tijden te worden – beter dan Pelé zei hij en beter dan George Best – en dat ik dat aan het weggooien was. Maar ik wil geen voetballer worden, zei ik tegen hem, waarschijnlijk voor de duizendste keer sinds ik kind was.
Evan wil graag schilder worden, helaas heeft hij daar geen talent voor, zoals zijn vader geen talent had om professioneel voetballer te worden. Hoe ironisch. Het was voor mij een stukje herkenning. Mijn vader had leraar willen worden maar dat is nooit gelukt. Mijn ouders besloten dat ik dan maar leraar moest worden. Ik liet het gebeuren, maar ben uiteindelijk vroegtijdig met de opleiding gestopt. Evan had wel de moed om dit uit te spreken en er naar te handelen.
Zo ontrafelt het verhaal van het leven van Evan zich vanaf het moment dat hij vertrok van het eiland. Je leest hoe hij de kost verdiende, hoe hij mislukte als schilder en hoe hij uiteindelijk een redelijk beroemd voetballer werd.
Een ding staat voor hem vast. Hij gaat nooit meer terug naar het eiland.
“Ik ga niet terug naar het eiland, als je dat bedoelt. “Daar ga ik nooit meer heen.” “Misschien roept het je terug” zegt hij “Dromen we er niet allemaal van terug naar huis te gaan?””
Het is een prachtige en ontroerende roman. Het is zo knap om in een makkelijk te lezen verhaal zoveel diepgang te brengen.
Het thema aarde is echt de rode draad in dit boek.
Unaniem zegt ze. De geur van aarde is nu bijna verstikkend. Ik krijg die lucht niet uit mijn neus en heb moeite met ademhalen. De meur van het voetbalveld. De stank van de boerderij waar ik opgroeide.
Het is een boek dat je moet beleven. Het zet je zelf aan tot reflecteren op je eigen leven nu en welke gebeurtenissen uit het verleden hiertoe hebben geleid. Welk element zou jij kiezen voor jouw leven? Ik wacht nog even om deze vraag beantwoorden tot ik de volgende twee delen ook gelezen heb. Ik geef graag 4,5 sterren en ik ben benieuwd naar het volgende deel.
Wilma
Boekencast
Genre: Literaire roman
Uitgever: J.M. Meulenhoff
ISBN: 9789089682642
Uitvoering: hardcover
Aantal pagina’s: 192
Uitgave: augustus 2024
Dank aan uitgeverij Meulenhoff voor dit recensie-exemplaar dat ik heb ontvangen in ruil voor deze eerlijke recensie.
