Fleur Bourgonje (1946) is een Nederlands schrijfster, dichteres en vertaalster. Ze groeide op in Achterveld waar zowel haar vader als haar grootvader hoefsmid waren. Na haar jeugd in de Gelderse Vallei te hebben doorgebracht vertrok ze naar Parijs, waar ze de studentenopstand van 1968 meemaakte. Eind 1970 vertrok ze naar Zuid-Amerika. Ze werkte voor Spaanstalige kranten en vertaalde Zuid-Amerikaanse literatuur. Eind 1980 keerde ze terug in Nederland. Ze schreef voor De Groene Amsterdammer, NRC Handelsblad en werkte voor VPRO-radio. Ze bleef reizen en schrijven. Haar werk, dat zowel uit proza als poëzie bestaat, is verschenen in diverse vertalingen. De autobiografische roman Archipel is haar jongste werk.
Het boek is prachtig uitgevoerd. Een losse omslag omlijst de met een linnen band gebonden editie, die een rug met een mooie ronding heeft. Een houten vloer, een witte plint en een stralend blauwe muur sieren de foto op het omslag. De ondertitel van Archipel is ‘een vrouw, een verhaal, een leven’. Voordat ik mij onderdompel in dit levensverhaal, mag het bandje af. De losse omslag wacht, zonder inhoud, tot het moment dat het boek uitgelezen is. Dat duurde niet zo heel lang. Het verhaal beslaat zo’n 250 bladzijden, heeft een prettig lettertype, fijne lettergrootte en kortere hoofdstukken.
Het verhaal is een, zoals de auteur zelf benadrukt, fragmentarische weergave van een incompleet verslag van haar levenswandel. Zoals de gebeurtenissen in een mensenleven oneindig zijn en vloeibaar aan de randen, zo maakt zij gebruik van diverse geografisch gelegen eilanden in haar leven. Klein, als de terp waarop hun boerderij in Achterveld stond, tot Île de Ré, een eilandje in Frankrijk, waarbij het dorp alleen met de boot te bereiken is. Ik ben een stuk minder onderweg geweest, maar een aantal plaatsen uit haar verhaal heb ik ook zelf bezocht en dat brengt een extra dimensie tijdens het lezen.
Het verhaal kent een cadans die ervoor zorgt dat het meer en meer gaat voelen als een aangenaam repetitief mantra. Steeds kom je weer terug thuis, in het heden, waar Fleur op Texel verblijft. Een soort korte reset voordat zij het eiland weer verlaat om over een andere reis te vertellen die zij heeft gemaakt. Bourgonje schrijft op een fijne manier met afwisselend korte en lange zinnen. Het zijn allemaal zintuiglijke waarnemingen van de auteur. Er zijn nauwelijks dialogen. Je kruipt als lezer in het hoofd van de auteur, die je laat ruiken, proeven, horen, zien en voelen hoe haar leven er heeft uitgezien, tot dusver.
‘Vandaag, op 21 juni 2017, zit ik in mijn eentje aan een houten tafeltje van De oude Vismarkt. Ik eet huitres. Ik heb er algues bij gevraagd. Het is niet de smaak maar de geur die mij terugvaart naar Île de Ré, de geur als een denkbeeldige veerboot die de golven van vijftig lange jaren in een fractie van een seconde doorklieft.’
Het is grappig te ervaren dat dit enerzijds het visuele zintuig openzet dat bij mij minder prominent aanwezig is, waardoor ze mij laat zien (!) dat er zoveel meer te bekijken is, terwijl ik anderzijds bemerk dat ik mij meer gevoelsmatig laat leiden dan dat Fleur dat doet. Mijn sensitieve kant is blijkbaar dominanter aanwezig. Dit laatste zorgt ervoor dat ik mij soms afvraag wat ze er zelf van vindt van wat ze beschrijft. Dit creëert een afstand die de auteur nooit zo heeft bedoeld. Het enige punt van negatieve feedback op een vooral wonderschoon verhaal. Een levensreis die je toont waar Fleur Bourgonje vandaan komt, waar ze geweest is en waar ze nu staat. Pak haar hand en reis mee, het is de moeite waard.
⭐️⭐️⭐️ De levensreis van de auteur aan de hand van de vele locaties, plaatsen, landen en continenten die zijn beschreven, maken Archipel tevens tot een adembenemend reisverhaal. Aan de hand van facetten uit haar leven realiseert Fleur zich, niet alleen, dat ze ook als auteur nog altijd springlevend is. Een verhaal dat meer woorden bevat dan in het boek zijn opgenomen.
Persoonlijke songtekst:
‘When we first met
Yeah, just by chance
I didn’t take a second glance
I never knew we ever would
See eye to eye and fall in love
We are not star crossed but we are lovers
We read each other like an open book
A thousand words can’t say how much you mean to me
I paint a picture in the sky for you’
(Joan Armatrading – ‘Natural Rhythm‘)
Peter
Boekencast
Genre: literaire roman
Uitgeverij: Magonia
ISBN: 9789492241665
Uitvoering: gebonden met losse omslag
Aantal pagina’s: 248
Verschijningsdatum: maart 2024
Hartelijke dank aan Uitgeverij Magonia voor het beschikbaar stellen van dit recensie-exemplaar.
