Waar we gaan is nacht is het debuut van de Texaanse Tracey Rose Peyton. De auteur studeerde net af aan het Michener Center for Writers in Austin en baseerde haar eerste roman op het boek Where and When I enter van Paula Giddings. Paula is een Amerikaanse historica die in haar werk de politieke geschiedenis van Afro-Amerikaanse vrouwen omschrijft. In één van de hoofdstukken van dit boek heeft ze het over het verzet van slaven tegen hun meesters in de vorm van gynaecologie. Hierbij haalt ze het verhaal aan van een viertal vrouwen in Tennessee die de geboortegraad op de plantage waar ze slaaf waren, onder controle probeerden te houden, waardoor er onder de slaven weinig kinderen geboren werden.
Lizzie en Charles Harlow hebben hun plantage in Georgia, waar ze bijna bankroet werden, verlaten om opnieuw te beginnen in Texas. Alleen hun slaaf Junie kunnen ze meenemen. Maar Junie wordt hierdoor verplicht van haar kinderen en man gescheiden, wat ze Lizzie nooit zal vergeven. Eenmaal in Texas koopt de niet zo snuggere Charles alleen maar vrouwelijke slaven: Patience en haar zoon Silas, Lulu, Alice, Serah en de oudere Nan. Ze moeten niet alleen hard werken op de katoenvelden, Charles wil ook dat ze zwanger worden en huurt hiervoor een fokslaaf in. De vrouwen komen ’s nachts in het geheim samen, waar ze samenspannen tegen de Lucy’s, hun meesters. Ze noemen hun meesters Lucy’s, een verwijzing naar de duivelse Lucifer. Ze sluiten onderling een pact waarin ze overeenkomen zwanger worden te voorkomen. Het is een gevaarlijk plan, want als ze betrapt worden zouden ze het wel eens met hun leven kunnen bekopen.
Mening van Silke:
Waar we gaan is nacht is een krachtig debuut en mooi verhaal. Het is interessant te weten dat dit gebaseerd is op het boek van Paula Giddings, doch wordt dit niet vermeld in het boek zelf. Pas in een interview voor The Center for Fiction zal de auteur hier wat meer uitleg over geven. Zonde, want dit had in een nawoord zeker een meerwaarde geweest.
Het boek is opgedeeld in korte hoofdstukken, zonder enige tijdsaanduiding, wat eigenlijk wel beter geweest was. Gezien het niet steeds duidelijk was dat we ons plots enkele maanden verder in het verhaal bevonden. Hiernaast miste ik ook heel wat diepgang bij de personages. Hun gevoelens werden redelijk vlak beschreven. De auteur had hier meer mee kunnen doen, waardoor dit ook een gemiste kans is om het boek inhoudelijk sterker te maken. Hoe voelt Julie zich nadat ze verplicht werd haar familie in Georgia moest achterlaten? Wat denken de vrouwen over de fokslaaf? Hoe denkt deze slaaf er zelf over? Hoe voelt Patience zich zonder Silas? Het lijkt alsof de personages maar weinig persoonlijkheid hebben. Getraumatiseerde gebeurtenissen doen hen precies niets.
De auteur maakt heel wat ruimte in het verhaal voor tradities en gebruiken die de vrouwen hebben geërfd uit hun Afrikaanse afkomst. Wat ik wel een interessante invalshoek vind. Doch ook hier had dit nog beter in beeld gebracht kunnen worden. Het is geen al te dik boek waarin de auteur zeer veel wil vertellen, waardoor het verhaal opgedreund lijkt te worden. Misschien had de auteur beter een honderdtal pagina’s extra geschreven waardoor het geheel minder vlak en onpersoonlijk zou zijn geweest.
Mening van Sandra:
Aan het begin van Waar we gaan is nacht wordt meteen duidelijk dat het verhaal geschreven is vanuit het alwetende perspectief. De wij-verteller geeft zes vrouwen een gezamenlijke stem. Ze werken en wonen als slaven op dezelfde plantage. Dit schept een band. De vrouwen gaan gebukt onder de macht van hun eigenaren en komen regelmatig ’s nachts bijeen. Ze voeren rituelen uit en maken plannen om zich tegen de Lucy’s te keren. Gaandeweg het verhaal leren we de vrouwen persoonlijk kennen. Ik vond het heel interessant om over hun onderlinge verhoudingen te lezen. Naast het groepsgevoel blijken er ook veel verschillen te zijn in hun denken en handelen. De schrijfster weet dit goed over te brengen door de vrouwen, naast een gezamenlijke stem, ieder een afzonderlijke stem te geven.
Door het alwetende perspectief komen ook de Lucy’s aan het woord. Dit maakt het geheel completer, maar tevens verwarrender. De gebeurtenissen en perspectieven volgen elkaar zo snel op, dat de lezer zijn aandacht er goed bij moet houden. Hierdoor ontbreekt soms de samenhang en springt het verhaal van de hak op de tak. Wat mij betreft had het allemaal wat uitgebreider beschreven mogen worden. Dit zou me meer rust geven tijdens het lezen.
Tracey Rose Peyton heeft een sfeervolle schrijfstijl. Haar beschrijvingen van de leefomgeving en leefomstandigheden van de vrouwen maakten enorm veel indruk op me. Met afschuw zag ik voor me hoe denigrerend en mensonterend eigenaren met hun slaven omgingen. Ik heb al best veel gelezen over het slavernijverleden, maar de term ‘fokslaaf’ kende ik nog niet. Vreselijk dat vrouwen dit moesten ondergaan, om zo voedster te kunnen zijn voor de kinderen van hun eigenaren. Het is elke keer weer schokkend om over de slavernij te lezen, maar het is heel goed dat er nog steeds over geschreven wordt. Opdat we nooit vergeten!
Eindoordeel Silke:
Waar we gaan is nacht brengt voor een debuut, een sterk verhaal dat zeker niet vergeten mag worden. De auteur snijdt een interessant onderwerp aan en het boek van Paula Giddings, waaruit ze haar inspiratie haalde, komt zeker op mijn leeslijst te staan. Maar er zijn toch nog redelijk wat bemerkingen wat betreft de schrijfstijl. Vooral op vlak van diepgang bij de personages bleef ik te veel op mijn honger zitten. 2.5 sterren.
Eindoordeel Sandra:
Met Waar we gaan is nacht heeft Tracey Rose Peyton een indrukwekkende debuutroman geschreven. Het is een eerbetoon aan krachtige en moedige vrouwen die, ondanks uitzichtloosheid en wanhoop, hoop bleven houden op een betere toekomst. Laten we blijven herdenken en voor hen de stem zijn die zij zo verdienden. Dit verhaal blijft in mijn hoofd hangen en ik denk er nog veel aan. Ik geef dit boek vier sterren.
Sandra en Silke
Boekencast
Genre: roman
Uitgever: Ambo|Anthos
ISBN: 9789026362262
Uitvoering: paperback
Aantal pagina’s: 333
Uitgave: 22 februari 2023
Met dank aan Ambo|Anthos Uitgevers voor de recensie-exemplaren in ruil voor deze eerlijke recensie.
